De highlights van het Nationaal Warmte Congres zijn nu gebundeld in een e-book. Uit de publicatie zijn een aantal trends af te leiden over de actuele vraagstukken en oplossingen binnen de Nederlandse warmtetransitie. Firan zet de drie belangrijkste inzichten op een rij om de komende periode mee verder te komen.
De recente publicatie van het e-book naar aanleiding van het Nationaal Warmte Congres 2019 maakt duidelijk dat de ontwikkelingen in de warmtetransitie continu doorgaan. Talloze voorbeelden van projecten, pilots en aanpakken laten zien dat Nederland op allerlei manieren stappen vooruit zet in de richting van een aardgasvrije en duurzame warmtevoorziening. Drie trends, die zijn af te leiden uit de uiteenlopende bijdragen aan het e-book, vallen in het bijzonder op.
1. Draagvlak is een topissue
Het maatschappelijke draagvlak voor de warmtetransitie staat hoog op de agenda. Met name gemeenten en woningcorporaties staan voor de uitdaging om bewoners actief te betrekken in verschillende fasen van de wijkenaanpak.
Een van de lessen is dat al bij de inrichting van een participatieproces voldoende aandacht wordt besteed aan de mogelijke uitkomsten. Zo zijn er – om teleurstellingen te voorkomen – vooraf heldere afspraken nodig over de mate waarin de uiteindelijke plannen daadwerkelijk rekening houden met de wensen van bewoners.
HIER demonstreerde in een workshop tijdens het Warmtecongres de werking van een tool om buurtbewoners op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met elkaar én met wonen zonder aardgas. Deelnemers inventariseren onder andere de isolatiemaatregelen in de wijk en organiseren een buurtborrel over mogelijke oplossingen. Na afloop kan de gemeente concreet met een enthousiaste groep bewoners aan de slag.
Firan ziet in de praktijk al goede voorbeelden van bewoners die een actieve bijdrage leveren aan de warmtetransitie. Zo heeft in de wijk Middenmeer in de Amsterdamse Watergraafsmeer een buurtcoöperatie het initiatief genomen om een warmtenet te ontwikkelen, en daarvoor de samenwerking gezocht met Firan en datacenterbedrijf Equinix.
2. Lage temperatuur warmtenetten zijn hot
Lage temperatuur warmtenetten, die gebruik maken van bijvoorbeeld aardwarmte, aquathermie en restwarmte van datacenters, zijn actueler dan ooit. Een groeiend aantal gemeenten heeft een uitgesproken voorkeur voor lage temperatuur netten als oplossing voor het aardgasvrij maken van nieuwbouw. Daarnaast starten op diverse plekken in het land (onderzoeks)projecten om bronnen met een temperatuur van 8 tot 15°C inzetbaar te maken voor de bestaande bouw.
Als waterrijk land is er vooral veel belangstelling voor het potentieel van aquathermie: warmte (en overigens ook koude) uit afval-, drink- en oppervlaktewater. Volgens de Unie van Waterschappen kunnen de waterschappen met de warmte uit afval- en oppervlaktewater op termijn voorzien in ruim tien procent van de totale Nederlandse warmtevraag. Daarnaast zouden de waterschappen een oplossing leveren voor veertig procent van de vraag naar comfortkoeling in woningen en kantoren.
Experts van Firan en woningcorporatie De Key vertelden tijdens het Warmte Congres over recente initiatieven om riothermie in te zetten voor de duurzame verwarming van sociale huurwoningen. Projecten met warmte uit rioolzuiveringsinstallaties, rioolgemalen en rioolleidingen zijn tot nu toe zeldzaam. De eerste ervaringen, zoals in Amsterdam, leveren nu inzichten en inspiratie voor andere projecten om de bestaande bouw op een betaalbare manier aardgasvrij te maken. Net als bij traditionele warmtenetten is een belangrijke opgave daarbij om alle onderdelen van de keten – de bron, de distributeur, de leverancier en de afnemers van warmte – via een netwerk met onafhankelijk beheer optimaal op elkaar af te stemmen.
3. Integrale oplossingen hebben de toekomst
Er is nog een wereld te winnen door met alle betrokken partijen samen te werken aan integrale oplossingen. De Regionale Energie Strategie (RES) en de lokale Transitievisie Warmte leggen hiervoor een belangrijke basis.
Een terugkerend thema in de discussies over een integrale aanpak van de warmtetransitie is het belang van een bovenregionaal perspectief op de vraag en het aanbod van warmte. Elektriciteits- en warmtenetten houden nu eenmaal niet op bij de gemeentegrenzen. Dat betekent ook dat de lokale transitie naar een aardgasvrije gebouwde omgeving idealiter aandacht schenkt aan de ontwikkelingen in elektriciteit én warmte. Daar hoort bovendien bij dat er aandacht is voor de energievraag van woningen én utiliteitsbouw en industrie.
Als specialist in infra voor warmte, koude, stoom, duurzame gassen, zonnestroom, windenergie en CO2 ziet Firan een integrale samenwerking als een cruciale succesfactor voor de toekomst. Onze open en onafhankelijke netten ontwikkelen, realiseren en beheren we in samenwerking met partijen zoals gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars, waterzuiveringen, tuinders en de industrie. Onder het motto “samen doen en samen maken” zetten we stappen om lokale duurzame energie voor iedereen toegankelijk te maken. Daaraan blijven wij de komende periode ook zeker verder werken, samen met alle partners in de warmtetransitie.
