Samen met publieke en private partners van het EIGEN-project heeft Firan nieuwe kennis, diensten en producten voor energiehubs ontwikkeld. Haike van de Vegte, senior business developer bij Firan, vertelt hoe de projectresultaten de markt voor energiehubs nu verder brengen.
Hoe kunnen we de ontwikkeling en uitrol van energiehubs voor bedrijventerreinen in Nederland versnellen en opschalen? Het is de centrale vraag van het project “Energiehubs voor Inpassing van Grootschalige hernieuwbare Energie” (kort: EIGEN). Het project werkt aan kennis, samenwerking en praktische ondersteuning die de succesvolle inzet van energiehubs stimuleren.
“Er is zó veel nodig om te komen tot een energiehub. We hebben de beschikbare inzichten en de ervaringen van koplopers samengebracht. Na verkennende studies en diverse pilots is alle relevante kennis doorvertaald naar inzichten, diensten en producten die de markt verder brengen”, vertelt Haike van de Vegte, senior business developer bij Firan, een van de deelnemers aan het EIGEN-consortium.
Energiehubs geven ondernemingen op bedrijventerreinen meer ruimte om te groeien en te verduurzamen. Ondanks netcongestie. “Alle bouwstenen voor een energiehub zijn er nu: een blauwdruk, toolkit, software-applicatie, online kennisplatform en verschillende publicaties voor onderwijs en onderzoek. Daarmee creëren we waarde voor gemeenten, procesregisseurs, ondernemers én dienstverleners die stappen zetten naar een energiehub.”
Van stappenplan naar blauwdruk
Een van de belangrijkste resultaten van het EIGEN-project is een systematisch uitgewerkt stappenplan om lokaal opgewekte duurzame energie beter toepasbaar te maken voor de ondernemers op een bedrijventerrein. Het stappenplan staat aan de basis van praktische documenten en tools, die op diverse bedrijventerreinen zijn getest. Daarmee ontstaat een onderbouwde en gevalideerde blauwdruk die een impuls geeft aan de ontwikkeling van energiehubs voor bedrijventerreinen.
“Het stappenplan heeft inmiddels een plek op het Kennisplatform Energiehubs gekregen, en de energiesector heeft het omarmd als een gouden standaard”, vertelt Van de Vegte. “In het stappenplan staan vier fasen centraal: verkennen, plannen, realiseren en exploiteren. Voor elke fase heeft het EIGEN-consortium concrete gidsen voor de praktijk ontwikkeld. Denk aan templates, toetsingskaders en beslisdocumenten. Daarnaast is er een toolsuite samengesteld die advies- en ingenieursbureaus ondersteunt bij analyses en ontwerpen voor energiehubs.” De Energy System Configurator van Firan, die het optimale ontwerp mogelijk maakt, is gekoppeld met de toolsuite.
Ecosysteem voor energiehubs
Het EIGEN-project is uitgevoerd tussen februari 2022 en augustus 2025, en is deels gefinancierd met de regeling Systeemoplossingen grootschalige opwekking hernieuwbare elektriciteit (MOOI-SIGOHE). In het consortium is de expertise van zestien partijen gebundeld. Naast publieke organisaties, zoals Alliander en Firan, gaat het om diverse ondernemingen en kennis- en onderwijsinstellingen.
Van de Vegte: “De projectpartners hebben gezamenlijk gebouwd aan een ecosysteem voor energiehubs. Zo ontstaat een omgeving die de ontwikkelingen rond lokale energie-oplossingen voor bedrijventerreinen ondersteunt. Daarbij zoeken we steeds de verbinding met alle betrokkenen. Bijvoorbeeld het ministerie van Klimaat & Groene Groei, RVO, VNO-NCW, het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen en Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen.”
De resultaten van het EIGEN-project worden actief gedeeld met marktpartijen, waaronder advies- en engineeringbureaus, aanbieders van assets (zoals energie-opslagsystemen) en systeem- en softwareleveranciers. “Gemeenten zijn vaak initiatiefnemers van een energiehub, en benoemen een procesregisseur om de lokale mogelijkheden verder te verkennen. In het ontwikkel- en realisatieproces spelen de marktpartijen een sleutelrol. Voor alle betrokkenen zijn nu betrouwbare diensten en producten beschikbaar. Van sjablonen tot software. Daarmee hebben de betrokkenen alles in handen om rekening te houden met de technische, financiële én organisatorische aspecten van een energiehub.”
Kruisbestuiving
Nu het EIGEN-project officieel is afgerond, zetten de deelnemers de vervolgstappen om de toepassing van de inzichten, tools en andere resultaten te borgen. “Het Kennisplatform Energiehubs wordt dé vindplaats voor actuele kennis. Ook in de toekomst deelt Firan daar de lessen die we opdoen door onze actieve betrokkenheid bij energiehubs.”
Het Energy Hub Platform is een ander resultaat van het EIGEN-project dat de komende periode volop in de aandacht staat. “De software-applicatie stelt de deelnemers aan een energiehub in staat om onderling energie en netcapaciteit uit te wisselen. Als onderdeel van het EIGEN-project zijn er pilots uitgevoerd in onder andere Amsterdam. De ervaringen worden nu gebruikt om het Energy Hub Platform door te ontwikkelen tot een open source systeem”, vertelt Van de Vegte. Samen met de projectpartners Shared Energy Platform (SEP) en ENTRNCE ondersteunt Firan de marktpartijen die werken aan een energiehub ook met de praktische toepassing van het Energy Hub Platform.
“Het EIGEN-project is een goed voorbeeld van de manier waarop we de markt voor energiehubs willen faciliteren en stimuleren”, concludeert Van de Vegte. “De deelnemers vertegenwoordigen de publieke sector, het bedrijfsleven, het onderwijs en het maatschappelijk middenveld. Er vindt echt een kruisbestuiving plaats tussen de expertises en ervaringen. De nieuwe inzichten gebruiken we om gezamenlijk aan de slag te gaan met oplossingen, die we toetsen in de markt én delen met alle betrokkenen.”
