Wat te doen met de overtollige warmte van je gebouw? Ruilen met de buurman voor kou! Daar zijn museum Hermitage Amsterdam en Hortus Botanicus een prachtig voorbeeld van. Hermitage levert de restwarmte aan de kassen van de botanische tuinen en krijgt er koude voor terug. Een gunstige samenwerking voor beide portemonnees en een jaarlijkse CO2-besparing vergelijkbaar met de uitstoot van 38 huishoudens.
Bij de bouw van Hermitage is een warmte-koudeopslag-installatie (WKO) aangelegd voor de verwarming en koeling van de expositiezalen. Die zalen blijken in het dagelijks gebruik meer koude nodig te hebben dan warmte, met een structureel warmteoverschot tot gevolg. Sebastiaan Lagendaal, hoofd facilitaire zaken en veiligheid van de Hermitage, speurt warmtefoto’s af van de omgeving rondom de Hermitage. Liever de overtollige warmte nuttig gebruiken dan dumpen aan lucht of gracht. Zouden buren zijn restwarmte kunnen gebruiken?
Die buurman ligt op iets meer dan vierhonderd meter afstand: de kassen van Hortus Botanicus hebben forse warmtebehoefte voor hun (sub)tropische planten. Omdat de Hortus net op het punt staat zijn twintig jaar oude gasketels te vervangen komt het telefoontje van de Hermitage op het juiste moment.
Minder verbruik, lagere rekeningen, minder CO2-uitstoot
Een jaar na inbedrijfstelling is het project een succes. De kassen worden warm, Hortus levert de koude terug aan de Hermitage en de thermische balans van de WKO is hersteld. Het gasverbruik in de Hortus is met ruim 80% gedaald ten opzichte van het gemiddelde van de zeven jaren ervoor. Hortus’ energierekening valt jaarlijks zo’n €45.000 lager uit en ook de Hermitage bespaart ongeveer €30.000 op elektriciteit. Dankzij de warmte-uitwissel wordt er jaarlijks circa 260 ton CO2 bespaard, vergelijkbaar met de uitstoot van 38 huishoudens.
©Parool
Vraag en aanbod afgestemd
Energieadviseur Krijn Braber rekende namens beide instellingen het idee door. “De Hermitage mocht volgens de vergunning veel meer water oppompen. Dat kunnen ze leveren op 16 à 17 graden. Om hun kassen te verwarmen heeft Hortus water van 80 graden nodig. Om de vraag en het aanbod op elkaar af te stemmen bleek een grote elektrische warmtepomp de beste oplossing. Gecombineerd met lagetemperatuur-HR-luchtverwarmers in de kassen. De warmtepomp warmt het water van de Hermitage op naar 45 à 50 graden. En de nieuwe piekketels van de Hortus doen de rest.” In de zomer van 2016 zijn de leidingen via een horizontaal gestuurde boring vlot gelegd in de Amsterdamse binnenstad.
Vakkundig netbeheer door Firan
Het beheer, onderhoud en de risico’s van het leidingnet zijn ondergebracht bij infra-specialist Firan. Braber: “Netbeheer in de publieke ruimte is een vak apart. Bovendien had de gemeente Amsterdam dankzij de medewerking van Firan extra vertrouwen in het project.”
Het unieke duurzaamheidsproject ‘Tussen Kunst en Kas’ wordt eind 2016 in bedrijf gesteld en krijgt landelijke aandacht. Het wint de Duurzaam Erfgoedprijs 2016 en de Energie Professional Award 2016 en is een van de vijf genomineerden voor de WKO Duurzaamheid Award 2017.
Kansen voor bedrijven
Wat kunnen bedrijven met duurzame ambities van dit project leren? Energieadviseur Krijn Braber:“duurzame bronnen in combinatie met slimme installatietechniek bieden heel veel kansen. Wel is het zaak om de natuurlijke momenten te herkennen en partijen zoals installateurs, aannemers en netbeheerders met verstand van zaken in te schakelen.”
Op de pagina Restwarmte staan alle voordelen over de inzet van restwarmte.
Meer weten over het project? Kijk op www.tussenkunstenkas.nl